Paylaşımlı ve Özel Sunucu Arasındaki Farklar Nelerdir?

Bir alan adı (domain) tescil ettiğinizde, onu barındırmak için record adı verilen bir kayıt oluşturarak content değerine, sunucu tarafından sağlanan shared IP address veya IPv4 adresini yönlendirirsiniz. Böylece, alan adınız belirlenen IP adresi üzerinden doğru sunucuya bağlanır ve ziyaretçiler web sitenize sorunsuz bir şekilde erişebilir. Bu işlem, DNS (Alan Adı Sistemi) ayarlarıyla gerçekleştirilir ve genellikle A kaydı veya CNAME kaydı kullanılarak yapılandırılır.

Paylaşımlı (Shared) Sunucular ve IP Adresleri

Paylaşımlı (shared IP address), Güzel Hosting, Natro gibi hizmet sağlayıcıların sunduğu paylaşımlı hosting sistemlerinde, aynı sunucuda barındırılan birden fazla alan adı tarafından ortak kullanılan bir IP adresidir. Bu, özellikle küçük ve orta ölçekli web siteleri için maliyetleri düşürerek kaynakları daha verimli kullanmayı sağlar.

Paylaşımlı sunucularda, cPanel üzerinden tıpkı bilgisayarınızdaki gibi dosyaları yönetebilirsiniz. Dosya Yöneticisi (File Manager) aracı sayesinde, yeni dosyalar oluşturabilir, mevcut dosyaları düzenleyebilir, silebilir veya farklı klasörlere taşıyabilirsiniz. Ayrıca, FTP erişimi kullanarak büyük dosyaları yükleyebilir ya da indirebilirsiniz. cPanel’in sunduğu bu kolay arayüz, kod düzenleme, izin ayarlarını değiştirme ve sıkıştırılmış dosyaları açma gibi işlemleri de destekler, böylece sunucu üzerindeki dosyalarınızı kolayca yönetebilirsiniz.

Paylaşımlı sunucuların kapasitesi, aynı sunucuyu kullanan diğer web siteleriyle ortak kaynak paylaşımı esasına dayanır. CPU, RAM ve bant genişliği gibi kaynaklar birden fazla kullanıcı arasında bölüştürüldüğünden, yüksek trafik durumlarında performans dalgalanmaları yaşanabilir. Özellikle trafik artışı, ani ziyaretçi yoğunluğu veya kaynak tüketen işlemler nedeniyle web siteniz yavaşlayabilir veya erişilemez hale gelebilir.

Bunu önlemek için, CDN (Content Delivery Network) kullanımı, önbellekleme (caching) sistemleri ve optimize edilmiş veritabanı sorguları gibi yöntemlerle sunucu üzerindeki yük hafifletilebilir. Daha büyük ve stabil projeler için ise, VPS (Sanal Özel Sunucu) veya özel sunucu (dedicated server) tercih edilerek kaynaklar tamamen site sahibine ayrılabilir.

Özel Sunucular ve IP Adresleri

Özel bir IPv4 adresi ise, AWS Lightsail gibi bulut tabanlı hizmetlerde sunulan ve sadece belirli bir kullanıcıya veya sunucuya tahsis edilen benzersiz bir adres formatıdır. Bu tür adresler, özellikle SSH erişimi, özel güvenlik yapılandırmaları ve benzersiz IP gerektiren uygulamalar için tercih edilir.

AWS Lightsail gibi sunucularda ise, dosyalar SSH bağlantısı kullanılarak yönetilir. Terminal (komut satırı) aracılığıyla sunucuya bağlanarak Linux komutlarını kullanabilir, dosya ve klasörleri oluşturabilir, düzenleyebilir, silebilir veya taşıyabilirsiniz. Ayrıca, SFTP (Secure File Transfer Protocol) veya rsync gibi araçlarla yerel bilgisayarınızdan sunucuya dosya aktarımı yapabilirsiniz. SSH erişimi, paylaşımlı hostinglerdeki cPanel Dosya Yöneticisi yerine daha fazla esneklik ve kontrol sağlar, ancak komut satırı bilgisi gerektirir.

AWS Lightsail gibi özel sunucularda, reboot (yeniden başlatma) işlemi genellikle IPv4 adresinin değişmesine neden olmaz. Ancak, Lightsail’de statik (kalıcı) bir IP adresi atanmamışsa, sunucu durdurulup yeniden başlatıldığında dinamik olarak yeni bir IPv4 adresi atanabilir. Bu nedenle, sabit bir IP adresine ihtiyacınız varsa, AWS Lightsail üzerinden Elastic IP benzeri statik IP atayabilirsiniz.

Attack IP Address hizmeti, AWS tarafından DDoS koruması (AWS Shield) gibi güvenlik çözümleri sunarak sunucunuzu olası saldırılara karşı korumaya yardımcı olur. Ayrıca, güvenlik duvarı (Firewall) ayarlarını yapılandırarak belirli IP adreslerine erişim izni verebilir veya kötü amaçlı trafiği engelleyebilirsiniz.

SSH veya Terminal Erişimi

Paylaşımlı (shared IP address) birden fazla müşteriye tahsis edildiği için, SSH veya terminal erişimi genellikle doğrudan bu IP adresi üzerinden sağlanamaz. Bunun yerine, her kullanıcının kendine özel bir alt kullanıcı adı (username) veya sunucu tarafından atanan özel bir bağlantı noktası (port) kullanması gerekir.

Özel bir IPv4 adresine sahip olmak, doğrudan SSH bağlantısı kurmayı kolaylaştırırken, paylaşımlı IP kullanan sistemlerde erişim genellikle sFTP, kontrol panelleri (cPanel, Plesk) veya VPN tünelleme gibi alternatif yöntemlerle sağlanır.